Banken verplicht om herkomst van verdachte geldstromen te achterhalen
Foto: Kiev.Victor/Shutterstock
Nederlandse cryptobeleggers kunnen ermee geconfronteerd worden: Banken die cryptotransacties opmerken en vervolgens klanten vragen stellen over de herkomst van het geld.
Op het eerste gezicht kunnen zulke vragen mensen in paniek brengen, maar dat is meestal nergens voor nodig. Wel is het goed om te weten waarom Nederlandse banken dit doen en wat ze met de door jouw ontvangen data doen.
Banken verzamelen data om criminele geldstromen op te sporen
Op basis van de “Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme” (Wwft) zijn banken verplicht om criminele transacties op te sporen. Zij moeten kunnen achterhalen waar het geld op jouw rekening vandaan komt. Wanneer een transactie volgens de bank verdacht is, dient zij dit namelijk ook te melden.
De Nederlandsche Bank (DNB) ziet de banken in ons land als een belangrijke poortwachter van het financiële stelsel. Daardoor dragen zij een grote verantwoordelijkheid. Als deze banken hun taak niet goed uitvoeren, kunnen zij hiervoor hoge boetes krijgen. De banken willen er dan ook alles aan doen om te voorkomen dat je als rekeninghouder betrokken raakt bij witwaspraktijken of andere criminele activiteiten.
Om deze reden voert de bank steekproefsgewijs, of afhankelijk van een op data ontwikkeld risicoprofiel, controles uit. Hiermee zoeken bankmedewerkers naar verdachte transacties. Een uitbetaling van de door jouw verkochte crypto is natuurlijk niet direct verdacht. Maar als het om grote bedragen gaat of dat je op regelmatige basis alleen maar stortingen ontvangt vanuit een crypto exchange, dan kunnen deze transacties als risicovol bestempeld worden. Deze kunnen volgens de bank dan mogelijk gelinkt worden aan illegale activiteiten. Om dit uit te kunnen sluiten, kan de bank in dat geval aanvullende vragen stellen om te achterhalen wat de herkomst is van het geld en of dit op een legitieme manier is verkregen.
De Nederlandsche Bank (DNB) dwingt bedrijven die in Nederland crypto-gerelateerde diensten aanbieden zich te registreren. Zo kan de toezichthouder controleren of de bedrijven voldoende maatregelen nemen tegen witwaspraktijken en illegale activiteiten. Hoewel deze verplichting er al enige tijd is, blijft het debat bestaan over de effectiviteit van deze maatregelen om criminele activiteiten daadwerkelijk terug te dringen.
Hoe voert jouw bank onderzoek uit?
Jaren geleden begon DNB zelf met het zoeken naar maatregelen om meer toezicht te kunnen krijgen op crypto-gerelateerde transacties. Als resultaat hiervan besloot het een controversiële registratieplicht in te voeren voor alle cryptobedrijven in Nederland.
In de afgelopen jaren heeft Europa ook niet stilgezeten. De Europese Commissie en het Europees Parlement hebben een nieuw kader ontwikkeld voor de omgang met crypto door overheden en bedrijven. Dit moet zorgen voor betere bescherming van consumenten. Op basis hiervan heeft DNB richtlijnen opgesteld voor banken in Nederland. Deze richtlijnen helpen banken bij het vormgeven van hun beleid. Hoewel het basisbeleid voor alle Nederlandse banken hetzelfde is, verschillen ze onderling in hun focuspunten.
Transacties die je uitvoert met cryptocurrencies op crypto exchanges zijn niet te zien voor de banken. Wel kunnen banken op de bankrekeningen zien wanneer er geld van of naar crypto exchanges wordt overgemaakt. De precieze criteria verschillen per bank en zijn niet openbaar, waardoor het lastig is om zelf vast te kunnen stellen waar je aan moet voldoen.
Transacties worden mogelijk als verdacht beschouwd wanneer geld uit een cryptotransactie wordt ontvangen en vervolgens direct bij een pinautomaat wordt opgenomen. Ook het handelen via een zakelijke bankrekening of de aan-/verkoop van cryptovaluta met grote omvang of frequentie kan de bank alarmeren.
Als de bank een verdachte transactie vindt, beoordeelt het eerst of verder onderzoek nodig is. Zodra uit dit onderzoek blijkt dat er meer informatie nodig is, zal de bank contact opnemen met jou als eigenaar van de rekening. Vervolgens zullen de bankmedewerkers hun vragen stellen, waarop je wordt verzocht antwoord te geven. Zij willen namelijk vanuit hun rol als bewakers van het financiële stelsel zeker weten dat er geen criminele activiteiten aan de transactie ten grondslag liggen. Als de bank de onderbouwing als voldoende beschouwt, zal het de transactie niet meer als verdacht bestempelen en het onderzoek sluiten.
Geen paniek als jouw bank informatie opvraagt
Wanneer jouw bank twijfelt over de achtergrond van een transactie op jouw rekening, zal het dus contact opnemen. Is er dan direct reden voor paniek? Het antwoord is nee. Zolang je kan aantonen waar het geld vandaan komt en dat het op een eerlijke manier is verkregen, is er niets aan de hand. De manier waarop dit moet worden aangetoond is afhankelijk van wat de bank vraagt. In de praktijk zijn het vaak een aantal vragen die beantwoord moeten worden, zodat er meer achtergrondinformatie beschikbaar komt voor de bank. Zo kan de bank een betere beoordeling maken of een transactie legitiem is.
Het gebruik van cryptocurrencies is niet bij wet verboden. Wanneer een bank jou benadert, beschuldigt het jou dus ook niet gelijk van illegale activiteiten. De bank wil enkel vanuit haar rol en toegewezen taak zeker weten of je de gelden op legale wijze hebt ontvangen.
Toekomstbeeld van banken over cryptocurrencies
Hoe banken tegenover cryptocurrencies staan is een grijs gebied. Zo hebben sommige banken, zoals ING en ABN AMRO, zich in het verleden regelmatig negatief uitgesproken over cryptocurrencies. Wel staan de banken in Nederland positief tegenover de mogelijkheden die de blockchain-technologie met zich meebrengt. Deze technologie kan ook voor banken voordelig zijn, bijvoorbeeld bij onderlinge transacties.
Een van de banken die positief kijkt naar de ontwikkelingen van de blockchain-technologie is de Rabobank. In een artikel op haar website worden verschillende punten benoemd, die maken dat blockchain interessant kan zijn voor banken en hun klanten. Zo is de bitcoin (BTC) blockchain zelf nog nooit gehackt, kunnen er naast financiële transacties ook data transacties plaatsvinden en zijn er vele mogelijkheden voor dienstverleningen met smart contracts.
