Foto: Scisetti Alfio/Shutterstock
In de 17e eeuw bloeide de Nederlandse economie als nooit tevoren. De periode die bekendstaat als ‘de Gouden Eeuw’ betekende welvaart en rijkdom voor velen. De belangrijke tijd in de geschiedenis van onze staat bracht nieuwe financiële mogelijkheden voor het Nederlandse volk, waaronder aandelen. Zo werd het mogelijk voor Pieter Harmensz, stadsbode uit Enkhuizen, om het oudste aandeel ooit aan te schaffen.
VOC grondlegger voor crypto met eerste verkoop vrije aandelen
En het aandeel dat Harmensz zichzelf met een volledig jaarsalaris toe-eigende, was niet niks. Harmensz investeerde namelijk in de Verenigde Oostindische Compagnie (VOC) wat later zou uitbloeien tot het grootste bedrijf in de geschiedenis van de mensheid. Voor hem zou de toen financiële noviteit zeer lucratief uitpakken.
Pieter Harmensz kocht het aandeel in 1602, toen de VOC nog in de kinderschoenen stond. Hij betaalde het bedrag voor het aandeel in termijnen. Toen hij de volledige som van 150 gulden op 9 september 1606 had uitbetaald, kreeg de Nederlander het oudste bewaarde aandeel uitgereikt. Toen Harmensz in 1638 overleed, liet hij volgens het westfries archief een erfenis van 22 duizend gulden achter aan zijn vrouw en dochter.
De Verenigde Oostindische Compagnie hield de dividenduitkeringen tot 1650 bij, ver na zijn dood. De VOC verdiende met zijn aandelenuitgifte ongeveer zes miljoen gulden en was met vrij verhandelbare aandelen een van de grondleggers van de aandelenhandel en beursspeculatie. De aandelenmarkt die indirect ook de crypto industrie leven inblies vindt dus niet zijn oorsprong in het Amerikaanse Wall Street, maar in ons koude kikkerlandje.
Nederlands bedrijf groeit uit tot grootste ooit
Harmensz heeft zijn aandeel echter nooit verkocht. De VOC keerde vaak uit in specerijen in plaats van contant geld, waardoor Harmensz niet veel rijkdom heeft mogen genieten. Harmensz had daarentegen wel oog voor goede investeringen; de VOC zou later uitgroeien tot het grootste bedrijf ooit.
Ten tijde van het hoogtepunt van het bedrijf in 1637 was het 78 miljoen gulden waard. Omgerekend naar de waarde van de euro vandaag de dag zou dat neerkomen op 6,7 biljoen euro. Dat is bijna drie keer zoveel als het bedrijf met de grootste beurswaarde van nu; Apple Inc. met een marktkapitalisatie van 2,3 biljoen euro.
Zelfs de top drie grootste bedrijven van nu samen tippen niet aan de VOC. Alhoewel de Compagnie zeker niet ethisch verantwoord genoemd kan worden, is het een stukje geschiedenis waar wij als Nederlanders trots op kunnen zijn.
