Foto: fokke baarssen/Shutterstock
Afgelopen weekend werd de langverwachte Bitcoin halving gevierd door vele crypto-enthousiastelingen over de hele wereld. Deze gebeurtenis markeert een belangrijk moment in de geschiedenis van Bitcoin en heeft veel discussie veroorzaakt over de mogelijke gevolgen ervan. Terwijl sommigen optimistisch zijn over de impact op de prijs en het aanbod van Bitcoin, uiten critici tegelijkertijd hun bezorgdheid over de potentiële gevolgen voor de energieconsumptie van Bitcoin. Dit roept een essentiële vraag op: is Bitcoin een obstakel of een uitkomst in de energietransitie?
Over het SBAN Studentenpanel
Het SBAN Studentenpanel is een samenwerking van Crypto Insiders met SBAN, de studentenorganisatie die zich sinds 2023 inzet om blockchain educatie onder studenten te bevorderen. Studenten reageren op een stelling die betrekking heeft op het nieuws, de opinieredactie van SBAN maakt daaruit een selectie.
“Bitcoin als gigantische energievreter”
Het energieverbruik van Bitcoin staat al jarenlang in een negatief daglicht. Vaak wordt het beschouwd als een gigantische energievreter. Ik herinner me nog de tweet van het World Economic Forum in 2020, waarin werd beweerd dat Bitcoin meer energie zou verbruiken dan de hele wereldbevolking. Ondanks dat er wellicht een kern van waarheid in zit, wordt een onvolledige boodschap gecommuniceerd naar het publiek, wat kan leiden tot een negatieve perceptie van Bitcoin.
“Het bitcoin-netwerk verbruikt, op het moment van schrijven, jaarlijks zo’n 170 terawattuur (TWh) elektriciteit. dat is flink meer dan Argentinië, met een populatie van ruim 46 miljoen inwoners”, volgt uit de Bitcoin Energy Consumption Index.
Hoewel het aanzienlijke energieverbruik van Bitcoin niet kan worden ontkend, betekent dit niet automatisch dat het een onoverkomelijk probleem vormt. Het is essentieel om verder te kijken dan enkel de vergelijking met het energieverbruik van hele landen en te onderzoeken hoe dit energieverbruik wordt aangewend. Wereldwijd wordt er jaarlijks meer dan 160.000 TWh aan energie opgewekt, waarvan maar liefst 50.000 TWh verloren gaat door inefficiëntie. In deze context is het energieverbruik van Bitcoin slechts een fractie van het totaal. Bovendien, wanneer we de CO2-voetafdruk van Bitcoin vergelijken met die van andere activa zoals goud, blijkt dat Bitcoin het niet zo slecht doet.
Natuurlijk valt er nog winst te behalen door de Bitcoin CO2-voetafdruk te verkleinen en de efficiëntie te verbeteren. Een illustratief voorbeeld hiervan vinden we op Nederlandse bodem, waar een tuinder in Nistelrode zijn kachels heeft vervangen door miningapparatuur om zijn kas te verwarmen. Dit is slechts één simpel creatief voorbeeld van hoe we van een “gigantische oranje” naar een “groene” energievreter kunnen gaan. Het blijft een belangrijk punt om aan te werken.
Rodrigo van Asseldonk studeert Rechtsgeleerdheid & Corporate Finance and Control aan de Radboud Universiteit.
BTC mining
Bitcoin-mining wordt vaak geassocieerd met energie-intensieve activiteiten, maar de impact op het milieu kan sterk variëren, dit is namelijk afhankelijk van verschillende factoren. Bitcoins minen kan namelijk overal waar ook maar elektriciteit beschikbaar is, wat miners aanspoort om locaties met de laagste energiekosten te zoeken. Miners zijn mede hierdoor dus niet plaatsgebonden; zo kan een miningpool gevestigd zijn in één land terwijl de gebruikers over de hele wereld actief zijn. Deze flexibiliteit maakt het mogelijk om onbenutte hernieuwbare energiebronnen zoals zon, water en wind te gebruiken. Dit benut niet alleen anders verspilde energie, maar ondersteunt ook de productie van schone energie.
Verder kan bitcoin-mining de ontwikkeling van hernieuwbare energie bevorderen door een economisch rendabele bestemming voor overtollige energie te bieden. Deze wisselwerking vermindert niet alleen verspilling van energie, maar stimuleert ook investeringen in hernieuwbare energieprojecten. Hierbij worden goedkope, onderbenutte energiebronnen ingezet die kunnen bijdragen aan een groenere toekomst.
De manier waarop bitcoin-mining wordt gezien in relatie tot het milieu wordt daarnaast sterk bepaald door overheidsbeleid en de aanpak van klimaatverandering en CO2-uitstoot. Met doordachte regelgeving en stimulansen kunnen overheden voor het minen een krachtige stimulans bieden voor ecologische verbeteringen, die essentieel kunnen zijn voor de overstap naar hernieuwbare energie voor het minen.
Samenvattend wordt bitcoin-mining vaak bekritiseerd vanwege de milieu-impact, maar de werkelijke effecten hangen af van de gebruikte energiebronnen en het overheidsbeleid. Doordacht beleid kan bitcoin-mining transformeren van een milieubelasting naar een transitie richting duurzamere mining.
Parmida Afshari studeert International Technology Law aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
Maatschappelijk nut Bitcoin
Eén van de meest gehoorde kritiek op decentrale netwerken die gebruik maken van het ‘proof-of-work’ consensus mechanisme, is de enorme lading aan de energie wat het verbruikt. Dit is echter onlosmakelijk verbonden aan de manier waarop het mechanisme is ingericht om de werking en veiligheid van het netwerk te faciliteren.
Er zijn verscheidene onderzoeken gedaan naar het energieverbruik van het Bitcoin netwerk. Het totale energieverbruik zou zelfs vergelijkbaar zijn met dat van een land als Australië of Griekenland. Hierbij zou het mijnen van bitcoins verantwoordelijk zijn voor ongeveer 0,2% tot 0,9% van het totale energieverbruik wereldwijd.
In een maatschappij waarin we steeds meer toe moeten werken naar een CO2-neutrale wereld, is deze enorme energieconsumptie het ons dan wel waard?
Want wat is de waarde van een decentraal netwerk waarin we zonder tussenkomst van een derde partij digitaal goederen kunnen overdragen aan elkaar. En hoe verhoudt het zich tot soortgelijke netwerken die dit centraal faciliteren?
Denk daarbij aan banken, met al hun kantoorpanden en systemen die enorm veel energie verbruiken, en tel daarbij op al het woon-werk verkeer van het personeel wat daarvoor plaats moet vinden. Daarnaast maken we ook graag gebruik van vliegtuigen, die schadelijk zijn voor het milieu. Echter zijn het eenmaal diensten waar wij als maatschappij een nut van inzien.
Uiteindelijk zal innovatie moeten leidden tot het verhelpen van dit probleem, waarbij het mogelijk zelfs zo kan zijn dat Bitcoin een bijdrage kan gaan leveren aan deze transitie.
Jordy den Toom studeert Finance & Control aan de Hogeschool Saxion Deventer.
Juist brongebruik
Talloze opvattingen zijn de revue gepasseerd en hebben een golf van discussie teweeggebracht, waarbij talloze schrijvers zich tot de pen hebben gewend. De overvloed aan opvatting heeft echter ook een schaduwzijde gehad, met nepnieuws als gevolg. Als SBAN hebben we zelf bijgedragen aan nepnieuws, neem onze talk op BTC Amsterdam 2023, waar we onnauwkeurige cijfers presenteerden. Echter was dit om de aandacht van het publiek te trekken, in plaats van opzettelijk misinformatie te verspreiden. De verspreiding van nepnieuws over dit onderwerp is wijdverspreid en er zijn talloze voorbeelden van dergelijke onjuiste informatie. Daarom is het belangrijk om betrouwbare bronnen te raadplegen, zoals Crypto Insiders.
Hoewel ik geneigd ben te geloven dat Bitcoin een potentieel positieve rol kan spelen in de energietransitie, is het in dit artikel niet mogelijk om dit uitgebreid te onderbouwen. Het is lastig om een eenduidig standpunt in te nemen over dit onderwerp, gezien de complexiteit ervan. Wat ik wel kan benadrukken, is het belang van het selecteren van de juiste bronnen en het zelfstandig onderzoeken van het onderwerp voordat men een mening vormt.
Om een goed geïnformeerde mening te vormen over dit onderwerp, is het essentieel om te putten uit betrouwbare bronnen. Persoonlijk heb ik Rick Hutting geraadpleegd, een expert die bekend staat als een ‘Bitcoin maxi’ en diepgaande kennis heeft van het onderwerp. Hij wees me op een interessante pagina die heeft bijgedragen aan het vormen van mijn standpunt.
Vince van Hoesel studeert European Law & Management aan de Radboud Universiteit.
Innovatie benaderingen
De recente aandacht voor de rol van Bitcoin in de energietransitie, met name aangewakkerd door het halveringsevenement, heeft een intense discussie op gang gebracht. Hoewel er zorgen zijn geuit over het energieverbruik van Bitcoin-mining, is het cruciaal om het bredere context te overwegen.
De mensheid heeft een opmerkelijke geschiedenis van innovatie in het gezicht van nieuwe uitdagingen. Neem IJsland bijvoorbeeld, dat een opmerkelijke synergie laat zien tussen cryptocurrency mining en hernieuwbare energie, waarbij geothermische hulpbronnen worden gebruikt voor mijnbouwactiviteiten. In plaats van Bitcoin te zien als een verspilling van hulpbronnen, kan het worden gezien als een drijvende kracht achter innovatie in duurzame energiepraktijken.
Door de ontwikkeling van infrastructuur voor hernieuwbare energie te stimuleren, heeft Bitcoin-mining het potentieel om de overgang naar een groenere energielandschap te versnellen. Naar mijn mening zal de vooruitgang in AI aanzienlijk bijdragen aan de optimalisatie van energieopwekking of zelfs het creëren van een nieuwe, schone energiebron, wat niet alleen dit probleem zou oplossen.
In conclusie, terwijl het energieverbruik van Bitcoin uitdagingen vormt voor de energietransitie, kan zijn potentieel als oplossing niet over het hoofd worden gezien. Door innovatieve benaderingen te omarmen zoals die gezien worden in IJsland en door de adoptie van hernieuwbare energiebronnen te stimuleren, heeft Bitcoin de capaciteit om betekenisvolle vooruitgang te boeken naar een meer duurzame energietoekomst.
Michael Pavlik studeert Cognitive Science and Artificial Intelligence aan de Universiteit van Tilburg.
Alternatieve cryptonetwerken
Het Bitcoin-netwerk vormt een obstakel voor de energietransitie om de volgende redenen:
- Bitcoin gebruikt voornamelijk fossiele energiebronnen voor de instandhouding van het netwerk.
- Zelfs al zou Bitcoin 100% hernieuwbare energie gebruiken dan nog vormt het netwerk een obstakel voor de energietransitie.
De energietransitie omvat de overgang van een samenleving die gebruik maakt van fossiele brandstoffen naar een samenleving die draait op hernieuwbare energiebronnen, met alle veranderingen in energie-infrastructuur die hierbij komen kijken. Het Bitcoin-netwerk wordt in stand gehouden door speciale supercomputers, ook wel ‘miners’ genoemd, die voornamelijk draaien op fossiele brandstoffen. Dit druist overduidelijk in tegen de gedachte om het gebruik van fossiele energiebronnen in te perken dan wel te vervangen voor duurzamere vormen van energie. Bitcoin verbruikt zelfs meer stroom dan sommige landen.
Voorstanders van het Bitcoin-netwerk zullen echter snel de stelling innemen dat Bitcoin voor het merendeel draait op duurzame energie en dat velerlei gecentraliseerde netwerken minstens zoveel energie verbruiken als het Bitcoin-netwerk. Zelfs als dit het geval zou zijn en Bitcoin zou voor 100% op hernieuwbare energie draaien, dan nog vormt het Bitcoin-netwerk een obstakel voor de energietransitie. Waarom? Simpel: het besparen van energie is beter dan het onnodig verbruiken van energie. Bitcoin slurpt schaarse energie die ook voor nuttige doeleinden ingezet zou kunnen worden. Bovendien zijn er tal van alternatieve blockchain-netwerken die een fractie van Bitcoin’s energie verbruiken en aantoonbaar sneller en veiliger zijn.
Douwe Beentjes studeert Informatica aan de Open Universiteit.
Evenwicht tussen economie en ecologie
De rol van Bitcoin in de energietransitie is dubbelzijdig en vormt zowel een obstakel als een potentieel voordeel. Aan de ene kant is het waar dat Bitcoin-mining een aanzienlijke hoeveelheid energie verbruikt. Dit energieverbruik wordt vaak bekritiseerd, vooral omdat veel van de energie die voor mining wordt gebruikt, afkomstig is uit fossiele brandstoffen, met name in landen waar kolen- en gascentrales nog steeds dominant zijn. Dit draagt bij aan de ecologische voetafdruk van Bitcoin, wat uiteraard vragen oproept over de duurzaamheid ervan, zeker in een tijd waarin de noodzaak voor een energietransitie als steeds belangrijker wordt ervaren.
Daarentegen biedt het minen ook mogelijkheden die gunstig kunnen zijn voor de energietransitie. Miners hebben namelijk de flexibiliteit om zich te vestigen in gebieden waar overtollige duurzame energie beschikbaar is. Dit betekent dat ze kunnen minen op momenten en plaatsen waar energie uit duurzamere bronnen, zoals zon en wind, overvloedig aanwezig is maar de energie niet volledig wordt benut. Hierdoor kunnen miners helpen om het gebruik van deze onbenutte energie toch te maximaliseren. Zo maakt het bedrijf Bitfarms al gebruik van waterkrachtcentrales voor hun mining-processen.
Daarnaast stimuleert de vraag naar energie-efficiëntere mining-processen de ontwikkeling van nieuwe technologieën en het gebruik van duurzamere energiebronnen binnen de sector. Dit kan op lange termijn weer leiden tot innovaties die de algehele impact van Bitcoin op het milieu verminderen.
Samenvattend, hoewel de huidige staat van Bitcoin-mining zeker uitdagingen met zich meebrengt voor de energietransitie, zijn er ook nieuwe kansen voor het bijdragen en bevorderen van deze transitie. Het is daarom belangrijk dat we deze kansen verder onderzoeken en benutten om een evenwicht te vinden dat zowel economisch als ecologisch duurzaam is.
Tim Zinnemers studeert Commerciële Economie aan de Hogeschool van Amsterdam.
Student en cryptofanaat? Word lid van SBAN
Ben jij een student die gepassioneerd is over blockchain en crypto? Bezoek sbanetherlands.nl om te zien of er al een vereniging in jouw stad is, of stuur een e-mail naar [email protected] als dit nog niet het geval is. Aarzel niet om deel te nemen aan regionale meetups en bouw samen met ons aan de toekomst van blockchain educatie!
