Als je voor het eerst met bitcoin in aanraking komt is het nog niet eens zo gek om tot de conclusie te komen dat het één groot piramidespel is. Dat de huidige bezitters van bitcoin moeten hopen op een nieuwe golf van gekkies waar ze hun bitcoin met winst aan kunnen doorverkopen. Een dynamiek die op de lange termijn natuurlijk geen stand kan houden. Zodra er in een piramidespel geen instroom van nieuwe kopers meer is stort het hele feestje als een kaartenhuis in elkaar. Mensen die tot de conclusie komen dat bitcoin een piramidespel is roepen en verwachten logischerwijs dat onze favoriete digitale munt uiteindelijk naar nul gaat.
In deze column leg ik uit waarom bitcoin geen piramidespel is en waarom je deze kritiek dus aan de kant kunt schuiven als onzin.
Wat is een piramidespel eigenlijk?
Te beginnen met het belangrijkste onderdeel van dit artikel, de definitie van een piramidespel. Want zonder duidelijk definitie kunnen we natuurlijk niet van start. De Amerikaanse financiële toezichthouder (SEC) hanteert de volgende definitie:
Een piramidespel is een vorm van investeringsfraude waarin bestaande investeerders worden betaald met de fondsen van nieuwe investeerders. Organisatoren beloven je vaak jouw geld te investeren en hoge rendementen te behalen met weinig of geen risico. Maar in de meeste piramidespellen investeren de organisatoren het geld niet, maar betalen ze er de eerdere investeerders mee of houden ze het voor zichzelf.
Met weinig of geen legitieme inkomsten zijn piramidespellen afhankelijk van een constante instroom van nieuw geld om te overleven. Zodra het lastiger wordt om nieuwe slachtoffers te vinden of wanneer grote investeerders uitcashen storten de piramidespellen in.
Simpelweg roepen dat bitcoin een piramidespel is omdat er nieuwe kopers nodig zijn om de prijs verder op te drijven is te kort door de bocht. Je kunt je afvragen of aandelen, goud en andere investeringsobjecten dan niet ook onder die definitie van een piramidespel zouden vallen. Laten we bitcoin eens naast de definitie van de Amerikaanse SEC leggen.
Dit is waarom bitcoin geen piramidespel is
Satoshi Nakamoto publiceerde in 2008 de beroemde Bitcoin white paper. Maanden voor de officiële lancering in 2009 kreeg iedereen de kans om zich in te lezen en gelijk met Satoshi te beginnen met het minen van bitcoin. Tot op de dag van vandaag heeft Satoshi zijn eigen bitcoin nog niet geconverteerd naar fiatgeld. Bitcoin is volledig open source en inmiddels bevinden zich overal ter wereld nodes. De gehele transactiegeschiedenis en iedere toekomstige transactie is door ieder individu te controleren met een gemiddelde computer waarop de bitcoin software geïnstalleerd is.
Satoshi heeft nooit iets geroepen over toekomstige rendementen op een investering in bitcoin. Het eerste jaar van zijn bestaan had bitcoin zelfs geen prijs in fiatgeld. Satoshi sprak in zijn teksten enkel en alleen over de technische aspecten van bitcoin en vrijheid van het huidige financiële systeem. Hij heeft nooit de rol van verkoper op zich genomen. De mensen achter een gemiddeld piramidespel beloven vrijwel altijd hoge rendementen, maar Satoshi heeft bitcoin nooit willen verkopen.
Daarnaast is bitcoin transparant en kan iedere precies inzien wat er op de blockchain gebeurt. Het open karakter van bitcoin contrasteert met piramidespellen die vaak ondoorzichtig, vaag en onduidelijk zijn wat betreft de geldstromen. In die zin staat bitcoin haaks op een standaard piramidespel.
Verder is Satoshi niet begonnen met een voorsprong. In tegenstelling tot veel andere projecten in cryptocurrency-land heeft hij niet van tevoren een bepaalde hoeveelheid bitcoin voor zichzelf gereserveerd. De bedenkers van bijvoorbeeld Ethereum en Ripple hebben dit wel gedaan (72 miljoen ether en 100 miljard XRP). Door zichzelf geen voorsprong te geven op de rest en de white paper maanden voor de lancering van het protocol te publiceren heeft hij bitcoin de meest eerlijke start geven die mogelijk was.
Een ander interessant aspect van bitcoin is dat het project geen aanwijsbare leider heeft. Er zit geen bedrijf achter bitcoin en niemand is de grote baas binnen het protocol. Het feit dat Satoshi van de aardbodem is verdwenen spreekt in die zin ook voor bitcoin. In tegenstelling tot de meeste altcoins en piramidespellen is er bij bitcoin niemand die de scepter zwaait. De regels zijn voor iedereen hetzelfde en niemand heeft de macht om eigenhandig dingen te veranderen.
Kortom, bitcoin is op veel vlakken eerder het tegenovergestelde van een piramidespel. Vanaf de allereerste dag is het een open en transparant project geweest dat organisch is gegroeid. Op basis van alle informatie die voor iedereen vrij toegankelijk is hangt de markt een prijs aan de digitale munt en iedereen is vrij om te bepalen of ze het voor die prijs een goede deal vinden om bitcoin te kopen. Mensen die roepen dat bitcoin een piramidespel is moeten in ieder geval kunnen uitleggen waarom de markt er al twaalf jaar anders over denkt. In mijn ogen is het de beste en meest eerlijke vorm van geld die er bestaat en het lijkt erop dat de rest van de wereld langzaam tot dezelfde conclusie komt.
